Lastryko, znane także jako lastriko lub terazzo, to materiał, który jeszcze do niedawna kojarzył się przede wszystkim ze starymi klatkami schodowymi i budynkami użyteczności publicznej. Dzisiaj wraca do łask, ponieważ wyróżnia się nie tylko niepowtarzalnym charakterem, lecz także niezwykłą wytrzymałością. Jeśli lastryko jest pokryte warstwą zabrudzeń, zarysowaniami czy drobnymi uszkodzeniami, prawdopodobnie da się je uratować. Renowacja lastryko nie zawsze wymaga udziału specjalisty – przy odrobinie cierpliwości i za pomocą odpowiednich narzędzi można ją przeprowadzić samodzielnie. Poniżej znajdziesz kilka wskazówek, jak zrobić to krok po kroku.
Wstępna ocena stanu lastryko
Zanim zabierzesz się za gruntowne czyszczenie lastryko czy bardziej zaawansowane prace, przyjrzyj się dokładnie nawierzchni. Czy w jego strukturze są widoczne ubytki, pęknięcia lub wykruszenia? Czy lastryko ma tylko powierzchowne zarysowania, czy jest mocno uszkodzone? Ma plamy i zabrudzenia? Wszystko to pomoże Ci ustalić, czy wystarczy porządne czyszczenie i polerowanie, czy konieczny będzie bardziej skomplikowany zabieg – na przykład szlifowanie lastryko aż do surowej warstwy.
Czyszczenie lastryko przed dalszymi pracami
Wielu osobom wydaje się, że wystarczy nawilżona ścierka i zwykły detergent, by usunąć brud z posadzki. Choć w niektórych przypadkach może się to udać, zazwyczaj potrzeba nieco bardziej zaawansowanych działań. Do czyszczenia lastryko przydadzą się szczotka o średniej twardości włosia, ciepła woda oraz delikatny środek zasadowy (na przykład płyn do podłóg o neutralnym pH). Nie zaleca się stosowania mocnych kwasów, ponieważ mogą zniszczyć cementową spoinę. Jak powinno przebiegać samo czyszczenie?
- Zmiękczenie zabrudzeń – zmocz lastryko i pozostaw środek czyszczący na chwilę na posadzce, by wniknął w pory materiału.
- Szorowanie – użyj szczotki lub urządzenia czyszczącego (na przykład szorowarki jednotarczowej, jeśli masz do niej dostęp). Staraj się okrężnymi ruchami usuwać pozostałości brudu i starego wosku (o ile był wcześniej nakładany).
- Dokładne spłukanie – na koniec spłucz wszystko czystą wodą i zbierz resztki płynu miękką ściągaczką albo suchym mopem. Jeśli to możliwe, zadbaj o dobrą wentylację – proces suszenia powinien przebiegać sprawnie, by woda nie stała zbyt długo na powierzchni.
Przygotowanie do szlifowania – wypełnianie ubytków i plan działania
Po wstępnym czyszczeniu wyraźniej widać ewentualne pęknięcia, ubytki i przebarwienia. Zastanów się, czy trzeba je uzupełnić, czy wystarczy tylko wygładzenie. Jeśli dziury i rysy są głębokie, warto wypełnić je zaprawą do lastryka lub masą żywiczną w odpowiednim kolorze. Niekiedy konieczne jest dodanie kruszywa, jednak trzeba to zrobić tak, aby uzupełniony fragment nie odróżniał się od reszty.
Zaplanuj też sposób pracy – szlifowanie lastryko dobrze jest rozpocząć od najmniej widocznego miejsca (na przykład rogu pomieszczenia), aby nabrać wprawy. Jeśli pracujesz na większych powierzchniach, możesz je podzielić na sektory i stopniowo posuwać się naprzód. Pamiętaj o stosowaniu masek przeciwpyłowych i okularów, jako że pył z lastryko może drażnić drogi oddechowe i oczy.
Szlifowanie lastryko – odpowiednie tarcze i technika
Jedną z najważniejszych decyzji jest wybór właściwych narzędzi. Jeśli chcesz osiągnąć profesjonalny efekt, przyda Ci się tarcza diamentowa przeznaczona do obróbki tego materiału. Często można kupić zestawytarcz, na które składają się modele o różnej gradacji – od agresywniejszych (niskie wartości) do drobnoziarnistych (wysokie wartości), służących do wykańczania i nadawania połysku. Jak przebiega szlifowanie lastryko?
- Etap wstępny (zgrubny) – użyj tarczy diamentowej o niskiej gradacji (na przykład 30–50), która pozwoli zebrać wierzchnią warstwę i wygładzić drobne nierówności. Praca może generować dużo pyłu, więc warto rozważyć podłączenie odkurzacza przemysłowego do szlifierki.
- Etap pośredni – wymień tarczę na ściernicę o średniej gradacji (100–200). Ten krok pozwoli wyeliminować resztki rys po pierwszym, bardziej surowym szlifowaniu. Efektem ma być gładka, lekko matowa powierzchnia.
- Etap końcowy – jeśli chcesz uzyskać niemal lustrzany efekt, sięgnij po jeszcze tarczę o jeszcze wyższej gradacji (nawet 400–800). Tempo pracy będzie wolniejsze, ale to właśnie w tym momencie lastryko nabierze wyjątkowego blasku.
Podczas szlifowania nie przyciskaj zbyt mocno urządzenia, by nie przegrzać segmentów diamentowych i nie tworzyć wgłębień w materiale. Staraj się prowadzić szlifierkę równomiernymi ruchami, tak aby na posadzce nie pozostały żadne ślady. Każdy kolejny etap rozpoczynaj dopiero wtedy, gdy powierzchnia będzie wolna od widocznych rys i zabrudzeń po poprzednim szlifowaniu.
Polerowanie lastryko i impregnacja
Gdy masz już jednolitą, gładką nawierzchnię, pora na finalne polerowanie lastryko. Można wykorzystać do tego specjalne tarcze polerskie, często będące częścią większych zestawów. Alternatywnie do polerowania można używać past polerskich przeznaczonych do kamieni sztucznych. Zabieg ten wydobywa z lastryka charakterystyczne „ziarno” i sprawia, że nabiera ono eleganckiego połysku.
Jeżeli powierzchnia ma być narażona na duże obciążenia (na przykład pokrywa schody w budynku, gdzie panuje duży ruch), warto pomyśleć o impregnacji. Na rynku są dostępne impregnaty do kamienia, które chronią lastryko przed wnikaniem wody, zabrudzeń i olejów.
